Joriy son

 Yurisprudensiya

5-son 2025-yil

Maqolalar bilan tanishib chiqish
PDF yuklash
“DAVLAT HUQUQIY SIYOSATI TRANSFORMATSIYASI” TUSHUNCHASI TAHLILI

Xaydarova Marjona Olim qizi

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi, Toshkent davlat transport universiteti “Xalqaro ommaviy huquq” kafedrasi oʻqituvchi assistenti

Annotatsiya
Mazkur maqolada “davlat huquqiy siyosati transformatsiyasi” tushunchasining nazariy jihatlari, uning davlat boshqaruvidagi oʻrni va funksional ahamiyati, shuningdek, davlat huquqiy siyosati bilan bogʻliqligi har tomonlama tahlil qilingan. Tadqiqot predmeti sifatida transformatsiya jarayonining davlat huquqiy siyosatidagi oʻrni yoritiladi. Muallif huquqiy siyosat transformatsiyasi yoʻnalishlarini ikki tarmoqqa – progressiv va responsiv yondashuvlar hamda demokratik va inson huquqlari tamoyillari asosidagi yoʻnalishlarga ajratib koʻrib chiqadi. Metodologik asos sifatida tizimli, mantiqiy va tahliliy yondashuv usullari qoʻllangan. Maqolada, xususan, davlat huquqiy siyosati transformatsiyasining asosiy yoʻnalishlari batafsil tahlil etilib, bu borada bir qator olimlarning ilmiy izlanishlari tahlil manbasi sifatida olingan hamda ularning fikr va qarashlari keltirilgan. …
YANGI OʻZBEKISTON PARLAMENTI: ZAMONAVIY HOLATI VA KELAJAK ISTIQBOLLARI

Safarov Djaxongir Ismoilovich

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi shuʼba mudiri, yuridik fanlar doktori, dotsent

Annotatsiya
Mazkur maqolada Harakatlar strategiyasi, Yangi Oʻzbekistonning taraqqiyot strategiyasi va “Oʻzbekiston – 2030” strategiyasi, ularning ijrosi boʻyicha qabul qilingan 9 ta davlat dasturi hamda yangi tahrirdagi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi asosida yurtimizda parlamentarizmni mustahkamlash boʻyicha amalga oshirilgan islohotlar tahlil qilindi. …
PEDIATRIK DORI VOSITALARINING XAVFSIZLIGINI TA’MINLASHDA TIZIMLI CHORA-TADBIRLAR: HUQUQIY JIHATLAR VA XALQARO AMALIYOT

Yoqubova Umidaxon Ma’sudjon qizi

Toshkent davlat yuridik universiteti tayanch doktoranti

Annotatsiya
Ushbu maqola pediatriya amaliyotida dori vositalarining sifati va xavfsizligini ta’minlashning huquqiy jihatlarini o‘rganishga bag‘ishlangan bo‘lib, off-leybl qoʻllash (ro‘yxatdan o‘tgan yo‘riqnomadan tashqari foydalanish) xavfining ortishi va milliy tartibga solishning yetarli emasligi sharoitida olib borilgan. Tahlil predmeti bolalarga dori vositalarini tayinlashni huquqiy tartibga solish bo‘lib, maqsad amaldagi qonunchilikdagi kamchiliklarni aniqlash va uni takomillashtirish boʻyicha takliflar ishlab chiqishdan iborat. Mavzuning dolzarbligi Oʻzbekistonda sifatsiz dori vositalarini qo‘llashning fojiali holatlari, jumladan, ommaviy zaharlanishlar bilan bog‘liq bo‘lib, bu nazorat tizimining zaifligini va maxsus qoidalarni me’yoriy mustahkamlash zarurligini koʻrsatdi. Tadqiqotning metodologik asosini qiyosiy-huquqiy, rasmiy-huquqiy va tizimli usullar tashkil etib, ular orqali Yevropa Ittifoqi, Rossiya Federatsiyasi va AQSh tajribasini milliy voqeliklar bilan taqqoslash imkonini berdi. …
XORIJIY MAMLAKATLARDA SUN’IY INTELLEKTNI HUQUQIY TARTIBGA SOLISH TAJRIBASI: ENG YAXSHI AMALIYOTLAR SHARHI

Xursanov Rustam Xolmuradovich

Yuridik kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti direktorining o‘quv ishlari bo‘yicha birinchi o‘rinbosari, yuridik fanlar doktori (DSc)

Abdalimova Darya Odilovna

O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Davlat va huquq instituti mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Texnologiyalarning jadal rivojlanishi va global raqamlashtirish sharoitida sun’iy intellektni huquqiy tartibga solishning xalqaro tajribasini tushunish O‘zbekiston uchun alohida ahamiyat kasb etadi. Xorijiy mamlakatlarda qo‘llanayotgan yondashuvlarni o‘rganish sun’iy intellektdan foydalanishning axloqiyligi, xavfsizligi va shaffofligini ta’minlashning samarali mexanizmlarini aniqlash imkonini beradi, shuningdek, zamonaviy tahdidlarga mos keladigan milliy huquqiy bazani shakllantirishga yordam beradi. …
BIOTEXNOLOGIYA OBYEKTLARINING FUQAROLIK-HUQUQIY TABIATI VA XUSUSIYATLARI: NAZARIY-HUQUQIY TAHLIL

Mamanazarov Sardor Shuxratovich

Toshkent davlat yuridik universiteti Ingliz huquqi va Yevropa Ittifoqi huquqi kafedrasi mudiri, yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Zamonaviy biotexnologiya obyektlarining huquqiy tabiati fuqarolik huquqida murakkab va ko‘p qirrali masalalarni keltirib chiqarmoqda. Ushbu maqolada biotexnologiya obyektlarining to‘rt asosiy xususiyati – tabiiyligi va sun’iylik dialektikasi, biologik takrorlanish qobiliyati, yuqori xavf va noaniqlik darajasi hamda etik-ijtimoiy ahamiyatning yuqoriligi – kompleks ravishda tahlil qilindi. Tadqiqotda qiyosiy-huquqiy, tarixiy-huquqiy va empirik tahlil metodlaridan foydalanilgan holda AQSh, Yevropa Ittifoqi, Xitoy va boshqa yirik yurisdiksiyalar amaliyoti o‘rganildi. Asosiy natijalar shuni ko‘rsatdiki, biotexnologiya obyektlari o‘ziga xos tabiiylik-sun’iylik ikkilamchiligi, o‘z-o‘zini takrorlash xususiyati va yuqori etik ahamiyati tufayli an’anaviy fuqarolik-huquqiy kategoriyalardan tubdan farq qiladi va maxsus huquqiy yondashuvni talab etadi. 1980-yildagi “Diamond v. Chakrabarty” va 2013-yildagi “Association for Molecular Pathology v. Myriad Genetics” ishlaridagi tarixiy pretsedentlar tahlili biologik materiallar patentlanishida tabiiy va sun’iy elementlarning huquqiy chegaralarini belgilash masalasining murakkabligini yaqqol ko‘rsatdi. …
XALQARO TIJORAT SHARTNOMALARIDA HUQUQNI TANLASH: RAQAMLI TIJORATDA ANIQ IFODALANGAN VA IFODALANMAGAN SHAKLLAR

Abdugaffarov Davronbek Dilshod o‘g‘li

Toshkent davlat yuridik universiteti tayanch doktoranti

Annotatsiya
Maqolada globallashuv va raqamli savdoning jadal rivojlanishi sharoitida xalqaro tijorat shartnomalarida qoʻllanadigan huquqni tanlashning murakkab masalalari koʻrib chiqiladi. Taraflar xohish-irodasi avtonomiyasining fundamental prinsipi, xususan, uning ochiq (shartnomada toʻgʻridan toʻgʻri belgilangan) va nazarda tutilgan (vaziyatdan kelib chiqqan holda belgilangan) shakllari tahlil qilinadi. Shuningdek, anʼanaviy huquqiy yondashuvlarning smart-shartnomalar, markazlashmagan avtonom tashkilotlar va yurisdiksiyaning noaniqligi kabi zamonaviy muammolarga moslashuvi oʻrganiladi. Smart-shartnomalarning oʻzgarmasligi tijorat aniqligini taʼminlash bilan bir vaqtda huquqiy paradokslar va tartibga solish boʻshliqlarini keltirib chiqaradi, buni “Van Loon AQSh gʻaznasiga qarshi” ishi namoyish qiladi. …
DELIKT HUQUQIDA SHAXSIY MA’LUMOTLARNI HIMOYA QILISH: ULARGA NOTO‘G‘RI ISHLOV BERILGANLIGI VA CHIQIB KETGANLIGI UCHUN KOMPENSATSIYA

Allakuliyev Mirjalol Davronbekovich

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Ushbu maqolada shaxsga doir ma’lumotlarni himoya qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining delikt buzilishi natijasida yuzaga keladigan shartnomadan tashqari majburiyatlarning tabiati hamda ma’lumotlarga noqonuniy ishlov berish va axborotning chiqib ketishidan yetkazilgan zararni qoplash mexanizmlari tadqiq etilgan. Mutlaq huquq sifatida maxfiylik tushunchasining evolyutsiyasi – ma’lumotlarni himoya qilishni axborotni qayta ishlashni nazorat qilish uchun protsessual huquqlar majmuasi sifatida tushunish tahlil qilingan. …
UY-JOY QURILISH SHARTNOMALARIDAN KELIB CHIQADIGAN FUQAROLIK SUD NIZOLARIDA ISBOTLASH JARAYONI VA DALILLARNING HUQUQIY AHAMIYATI

Abdusamatov Nurullo Qobiljon o‘g‘li

O‘zbekiston Respublikasi Odil sudlov akademiyasi tayanch doktoranti

Annotatsiya
Maqola uy-joy qurilishiga oid shartnomalardan kelib chiqadigan fuqarolik nizolarida isbotlash jarayoni va dalillarning huquqiy ahamiyatini tadqiq etishga bag‘ishlangan. Tadqiqot predmeti sifatida fuqarolik sud ishlarida qurilish shartnomalari bo‘yicha nizolarni hal qilishda qo‘llaniladigan isbotlash faoliyati va dalillarning sud-huquqiy mexanizmlardagi o‘rni belgilangan. Maqsad – ushbu nizolarni hal etishda dalillarning mazmuni va sud tomonidan ularni baholash vakolatining nazariy hamda amaliy asoslarini ochib berishdir. Mavzuning dolzarbligi shundan iboratki, uy-joy qurilishi bo‘yicha bitimlar keng tarqalgan bo‘lib, ulardan kelib chiqadigan nizolarni hal etishda dalillarning to‘g‘ri qo‘llanishi adolatli sud qarorini ta’minlashning muhim omilidir. …
YER OSTI SUVLARINING HUQUQIY MUHOFAZASI – DOLZARB EKOLOGIK MASALA

Otamirzayev Oybek Murodullo o‘g‘li

Toshkent davlat yuridik universiteti Ekologiya huquqi kafedrasi o‘qituvchisi

Annotatsiya
Yer osti suvlarining ekologik ahamiyati uning boshqa tabiat obyektlari bilan muvozanatini ta’minlashda, ekologik qoidalarning iqtisoddan muhimligi, inson hayoti va kundalik turmush tarzida suvning muhim o‘ringa ega ekanligini ko‘rishimiz mumkin. Tadqiqotda yer osti suvlarining muhimligi, ularni boshqa tabiiy resurslar: yer osti, suv va tuproq bilan bog‘liqligi ochib berilgan. Ushbu maqolada yer osti suvlaridan umumiy va maxsus yo‘sinda foydalanishning huquqiy asoslari tahlil etilgan. Tadqiqotda statistik, qiyosiy-huquqiy, tarixiy-huquqiy va empirik tahlil metodlaridan foydalanilgan holda Buyuk Britaniya, Rossiya, Armaniston va boshqa yirik yurisdiksiyalar amaliyoti o‘rganildi. …
AYB UCHUN JAVOBGARLIK PRINSIPI VA JINOYAT SUBYEKTI

Karaketova Dilnoza Yuldashevna

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat huquqi, kriminologiya va korrupsiyaga qarshi kurashish kafedrasi dotsenti, yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Mazkur maqolada jinoyat huquqidagi ayb uchun javobgarlik prinsipi hamda uning jinoyat subyekti bilan o‘zaro bog‘liqligi tahlil etilgan. Muallif Jinoyat kodeksining 9-moddasida ko‘zda tutilgan prinsipning nazariy va amaliy jihatlarini yoritib, aybning qasd va ehtiyotsizlik shakllari, shuningdek, motiv, maqsad va hissiy holatlar kabi qo‘shimcha belgilarning ahamiyatini ta’kidlagan. …
QOZOGʻISTON, QIRGʻIZISTON VA TOJIKISTON JINOYAT-PROTSESSUAL QONUNCHILIGIDA EKSTRADITSIYA: QIYOSIY TAHLIL

Sultonova Lobar Mamarayim qizi

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi, “O‘zsanoatqurilishbank” ATB Yuridik xizmat guruhi yetakchi menejeri

Annotatsiya
Mazkur maqola Qozogʻiston Respublikasi, Qirgʻiz Respublikasi va Tojikiston Respublikasining jinoyat-protsessual qonunchiligida ekstraditsiya institutining qiyosiy-huquqiy tahliliga bagʻishlangan. Ekstraditsiya jinoyat odil sudlovining xalqaro hamkorligidagi asosiy huquqiy mexanizm sifatida koʻrib chiqiladi; u adolatdan yashirinayotgan shaxslarni milliy yurisdiksiyadan tashqarida javobgarlikka tortishni taʼminlaydi. Tadqiqot doirasida ekstraditsiya tartibini tartibga soluvchi normalar tahlil qilindi, xususan: so‘rov yuborish tartibi va asosi, ekstraditsiyadan bosh tortish holatlari, vaqtincha hibsga olish tartibi hamda shaxs huquqlarining kafolatlari. Uch mamlakatning jinoyat-protsessual kodekslari taqqoslandi, ularning umumiyliklari va farqli jihatlari aniqlab berildi. Xalqaro shartnomalar roli, oʻzaro oʻxshashlik prinsipi va amaliy qoʻllash xususiyatlariga alohida eʼtibor qaratilgan. …
JAHON SAVDO TASHKILOTI DOIRASIDA TURIZM XIZMATLARI BOZORINING HUQUQIY TARTIBGA SOLINISHI

Usmanova Surayyo Bultakovna

Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti professori v.b., yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Mazkur maqolada Jahon Savdo Tashkilotining Xizmatlar savdosi bo‘yicha Bosh kelishuvi (GATS) doirasida turizm xizmatlari bozoriga kirish, ularni tartibga solish hamda huquqiy jihatlarni uyg‘unlashtirish masalalari atroflicha o‘rganilgan. Maqolada, avvalo, GATSning asosiy majburiyatlari – eng qulay sharoit rejimi (MFN), shaffoflik tamoyili, bozorga kirish imkoniyatlari va milliy rejimning mazmun-mohiyati ochib berilgan. Ushbu tamoyillarning turizm xizmatlari bozoriga qanday tatbiq etilishi, ularning milliy qonunchilik va ichki siyosatga ta’siri chuqur tahlil qilingan. Muallifning fikricha, turizm sohasidagi liberallashtirish jarayoni nafaqat iqtisodiy raqobatni kuchaytiradi, balki xizmatlar sifatini oshirish, innovatsion mahsulotlarni joriy etish va xalqaro standartlarga mos muhitni shakllantirishga xizmat qiladi. …