JAMOAT XAVFSIZLIGINI TAʼMINLASHNI TAKOMILLASHTIRISH: TURKIYA TAJRIBASI VA OʻZBEKISTON UCHUN ISTIQBOLLAR

Xoʻjamberdiyev Farrux Komilovich

Oʻzbekiston Respublikasi Jamoat xavfsizligi universiteti dotsenti, yuridik fanlar boʻyicha falsafa doktori (PhD)

Muallif haqida ma'lumot

Annotatsiya
Maqolada Turkiya Respublikasining jamoat xavfsizligini taʼminlash sohasidagi normativ-huquqiy bazasining kompleks solishtirma-huquqiy, tanqidiy va institutsional tahlili keltirilgan. Tadqiqot konstitutsiyaviy-huquqiy normalar, huquqni muhofaza qilish organlari, jandarmeriya, razvedka tuzilmalari faoliyatiga oid qonunchilik, shuningdek, terrorizmga qarshi kurashishni tartibga solish va jamoat tartibini saqlashning huquqiy mexanizmlarini oʻz ichiga oladi. Huquqni muhofaza qiluvchi organlar vakolatlarining oʻta markazlashuvi, parlament va sud nazoratining yetarli emasligi, shuningdek, ularning faoliyati ustidan fuqaro monitoringi mexanizmlarining cheklanganligi kabi asosiy tarkibiy muammolar aniqlangan. Tadqiqotda milliy xavfsizlik choralarining qatʼiyligi va inson huquqlarini himoya qilishning demokratik standartlariga rioya etish oʻrtasidagi ziddiyatga alohida eʼtibor qaratilgan, bu terroristik tahdidlarning oʻsishi va favqulodda holatlar sharoitida juda dolzarb hisoblanadi. Tahlil shuni koʻrsatdiki, Turkiyada huquqni qoʻllash amaliyoti repressiv mexanizmlarning kuchayishiga moyillik bildiradi, bu esa jamoat xavfsizligi tizimining institutsional muvozanatini buzish xavfini tugʻdiradi va uni zamonaviy tahdidlarga moslashish imkoniyatlarini cheklaydi. Tadqiqotning muhim qismi Turkiyaning ilgʻor tajribalarini Oʻzbekistonning jamoat xavfsizligi tizimini takomillashtirishga moslashtirish imkoniyatlarini oʻrganishdan iborat. Shu munosabat bilan, huquqni muhofaza qilish tuzilmalarini institutsional boshqarish tamoyillari, davlat xavfsizlik organlari funksiyalarini normativ jihatdan ajratish, shuningdek, terrorizmga qarshi choralarni amalga oshirish ustidan nazorat mexanizmlari koʻrib chiqilmoqda. Tadqiqot natijasida jamoatchilik tartibini izga solishning qatʼiy normalarini inson huquqlarini himoya qilish boʻyicha xalqaro standartlar bilan muvozanatlashtirish, huquqni muhofaza qilish organlari tomonidan suiisteʼmollarning oldini olish uchun huquqiy mexanizmlar ishlab chiqish hamda zamonaviy ijtimoiy, siyosiy va huquqiy vaziyatlarini hisobga olgan holda jamoat xavfsizligini meʼyoriy tartibga solish samaradorligini oshirish boʻyicha ilmiy asoslangan tavsiyalar taklif etildi.
Kalit so'zlar
jamoat xavfsizligi, Turkiya, Oʻzbekiston, normativ-huquqiy tartibga solish, huquqni muhofaza qilish organlari, terrorizmga qarshi qonunchilik, razvedka tuzilmalari, sud nazorati, demokratik boshqaruv, huquqni qoʻllash amaliyoti, xavfsizlik va inson huquqlari muvozanati, institutsional islohotlar, huquqiy standartlar
Iqtibos uchun
For citation: