DELIKT HUQUQIDA SHAXSIY MA’LUMOTLARNI HIMOYA QILISH: ULARGA NOTO‘G‘RI ISHLOV BERILGANLIGI VA CHIQIB KETGANLIGI UCHUN KOMPENSATSIYA
Allakuliyev Mirjalol Davronbekovich
Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi
Muallif haqida ma'lumot
Annotatsiya
Ushbu maqolada shaxsga doir ma’lumotlarni himoya qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining delikt buzilishi natijasida yuzaga keladigan shartnomadan tashqari majburiyatlarning tabiati hamda ma’lumotlarga noqonuniy ishlov berish va axborotning chiqib ketishidan yetkazilgan zararni qoplash mexanizmlari tadqiq etilgan. Mutlaq huquq sifatida maxfiylik tushunchasining evolyutsiyasi – ma’lumotlarni himoya qilishni axborotni qayta ishlashni nazorat qilish uchun protsessual huquqlar majmuasi sifatida tushunish tahlil qilingan. Tadqiqot raqamli davrda shaxsning axborot huquqlarini himoya qilish uchun an’anaviy delikt huquqi institutlarining yetarli emasligini ko‘rsatdi. Qiyosiy-huquqiy tahlil asosida kompensatsiyaning turli modellari ko‘rib chiqildi: moddiy va nomoddiy zararni qoplashni nazarda tutuvchi GDPR bo‘yicha Yevropa modeli; kompensatsiyaning statutli miqdorlari bilan Kaliforniyaning CCPA (California Consumer Privacy Act) modeli va aniq zararni isbotlashni talab qiluvchi an’anaviy model. Taxmin qilinayotgan zarar muammosi va ma’lumotlar sizib chiqishida sabab-oqibat bog‘liqligini isbotlashning murakkabliklariga alohida e’tibor qaratilgan. Ma’lumotlarning ommaviy chiqib ketishida jamoaviy himoya mexanizmlari tahlil qilingan va O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida ma’lumotlarga bo‘lgan huquqlarni buzganlik uchun delikt javobgarlikning samarali mexanizmlari tanqidiy jihatdan mavjud emasligi aniqlangan.
Kalit so'zlar
shaxsiy ma’lumotlar, ma’lumotlar sizib chiqishi, zararni qoplash, GDPR, nomoddiy zarar, taxmin qilingan zarar, jamoaviy da’volar, sababiy bog‘lanish, axborot xavfsizligi
Iqtibos uchun
For citation: