Yurisprudensiya 5 / 2022

5/2022 son — Yurisprudensiya

Ushbu sonda keyingi mavzular yoritilgan
Maqolalar bilan tanishib chiqish
PDF yuklash
HUQUQIY ANIQLIK PRINSIPINI QONUN IJODKORLIGI JARAYONIDA QO‘LLASHNING NAZARIY-HUQUQIY MASALALARI

Yusupov Ilhomjon Ibodullayevich

Toshkent davlat yuridik universiteti o‘qituvchisi

Annotatsiya
Har qanday qonunchilik tizimi va huquq sohasi o‘ziga xos asosiy qoidalar va muayyan umumiylik zamirida birlashtirilgan mezonlarga amal qiladi. Mazkur mezonlar esa bevosita barcha huquq sohalari uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Bu mezon huquq prinsiplari ko‘rinishida namoyon bo‘ladi.
“XALQARO TERRORIZM TO‘G‘RISIDA”GI KENG QAMROVLI KONVENSIYA LOYIHASI BO‘YICHA XALQARO HAMKORLIK YO‘NALISHLARI VA XUSUSIYATLARI

Sattorov Dilshod Yuldashevich

O‘zbekiston Respublikasi Davlat Bojxona qo‘mitasi Bojxona instituti Umumhuquqiy fanlar kafedrasi boshlig‘i, yuridik fanlar nomzodi, dotsent

Annotatsiya
Mazkur maqolada jismoniy va yuridik shaxslarning davlat organlari va ular mansabdor shaxslarining qonunga zid qaror, harakati (harakatsizligi) yuzasidan ma’muriy sudga shikoyat qilish huquqini amalga oshirishning ayrim jihatlari tahlil qilingan. O‘zbekistonda ma’muriy yustitsiyaning kelib chiqish tarixi, ma’muriy sudlar tizimini isloh qilishga qaratilgan qonunchilikdagi o‘zgarishlar keltirib o‘tilgan. Amalga oshirilgan islohotlar natijasida ma’muriy sudlar faoliyati birmuncha takomillashtirilgan bo‘lsa-da, mazkur maqola doirasida tahlil qilingan ma’muriy sud ishlarini yuritishda sudga taalluqlilik masalasi hali-hanuz eng bahsli va munozarali masalalardan biri bo‘lib qolmoqda…
DAVLAT EKOLOGIK NAZORATINI AMALGA OSHIRUVCHI MAXSUS VAKOLATLI DAVLAT BOSHQARUV ORGANLARI TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISHNING AYRIM MASALALARI

Ahrorov Adhamjon Asrorqul o‘g‘li

Toshkent davlat yuridik universiteti Maʼmuriy va moliya huquqi kafedrasi o‘qituvchisi

Annotatsiya
Mazkur maqolada davlat ekologik nazorati tushunchasi, uning asosiy vazifalari va undan ko‘zlangan maqsad, davlat ekologik nazoratining turlari, atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiatdan oqilona foydalanish sohasida davlat nazoratini amalga oshirish zarurati borasida mahalliy va xorijlik huquqshunos olimlarning fikrlari, shuningdek, atrof-muhitning ekologik monitoringi tizimini takomillashtirish masalalari, ekologik nazoratni amalga oshirishdagi mavjud kamchiliklar to‘g‘risidagi statistik maʼlumotlar, davlat ekologik nazoratini amalga oshiruvchi subyektlar doirasi hamda davlat ekologik nazoratini amalga oshiruvchi maxsus vakolatli davlat organlari tizimi va ularning vakolat doirasi tahlil qilingan. ..
Sanoat mulkI huquqi tushunchasi va mohiyati

Mexmonov Qambariddin Miradxamovich

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi, yuridik fanlar boʻyicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Maqolada sanoat mulki huquqi tushunchasi va mohiyati tahlil etilgan. Taklif etilgan tadqiqot sanoat mulki huquqi tushunchasi va mazmun-mohiyati, tatbiq etiladigan huquqiy rejim, sanoat mulki huquqiga oid munosabatlarning rivojlanish tendensiyalari haqida toʻliq maʼlumot olishga imkon beradi. Soʻnggi yillarda Oʻzbekistonda intellektual mulk obyektlarining yaratilishi va huquqiy muhofaza hujjati (patent) berilishi tendensiyasi huquq egalarining huquqlari yetarlicha himoyalanmagani bilan asoslanadi. Shu bilan birga, sanoat mulki obyektining patentga layoqatli shartlari, himoya hujjati berilishi shartlarining murakkabligi huquqiy himoyani amalga oshirishni murakkablashtiradi. Huquq egalari oʻz huquqlarini amalga oshirishda nafaqat milliy qonunchilikdan, balki xalqaro miqyosda ham himoya olish imkoniyatlaridan samarali foydalanmayapti…
FRANSIYADA MULK HUQUQI HAMDA BOSHQA ASHYOVIY HUQUQLAR

Koryogdiyev Bobur Umidjon o‘g‘li

Toshkent davlat yuridik universiteti Fuqarolik huquqi kafedrasi o‘qituvchisi

Annotatsiya
Mazkur ilmiy tadqiqotda amaldagi Fransiya fuqarolik kodeksi bo‘yicha Fransiya fuqarolik huquqi ko‘rib chiqiladi. Maqolada feodal taqiq va cheklovlardan xoli yangi burjua huquqini shakllantirish uchun ashyoviy huquqlar, xususan, mulk huquqi va uni himoya qilish usullari, shuningdek, Rim huquqining ta’siri, inqilobiy qonunchiligi va kanon huquqini tartibga soluvchi normalar tahlil qilinadi. ..
ELEKTRON FUQAROLIK ISHI (E-SUD) TIZIMIDA SUD ISHLARINI BOSHQARISH

Pirmatov Otabek Shavkatovich

Toshkent davlat yuridik universiteti Fuqarolik protsessual va iqtisodiy protsessual huquqi kafedrasi dotsenti, yuridik fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Mazkur maqolada fuqarolik sud ishlarini yuritishda Electronic Court Case Management System tizimini tatbiq etish masalalari yoritilgan bo‘lib, uning fuqarolik sudi ishlari tizimida ish hujjatlarini qabul qilish, sud ishlarini taqsimlash, sud ishlarini ko‘rishga tayyorlash, sud ishlarini ko‘rish, sud qarorlarini qabul qilish, sud hujjatlarini yuborish va arxivlash kabi jarayonlarini qamrab olishiga to‘xtalib o‘tilgan. ..
HAKAMLIK MUHOKAMASIDA DAʼVONI TAʼMINLASH TARTIBI

Xakberdiyev Abdumurad Abdusaidovich

Toshkent davlat yuridik universiteti yuridik fanlar boʻyicha falsafa doktori (PhD), dotsent v.b.,

Annotatsiya
Hakamlik sudlari, bizning nazarimizda, fuqarolik jamiyatining asosiy institutlaridan biridir. Kuchli fuqarolik jamiyatisiz zamonaviy huquqiy davlatning mavjudligi va faoliyat yuritishi mumkin emas…
O‘RMON VA O‘SIMLIK DUNYOSIGA OID HUQUQIY DOKTRINA VA NAZARIY KONSEPSIYALAR

Mahkamov Durbek Ne’matovich

Toshkent davlat yuridik universiteti dotsenti, yuridik fanlar nomzodi

Annotatsiya
Mazkur maqolada o‘rmon va o‘simlik dunyosi obyektlarini muhofaza qilish hamda ulardan foydalanishga oid ilmiy-nazariy tushunchalar va konsepsiyalar to‘g‘risida fikr yuritilgan. ..
PROKURATURA ORGANLARINING YER TOʻGʻRISIDAGI QONUN HUJJATLARI IJROSI USTIDAN NAZORATNI AMALGA OSHIRISH BORASIDAGI VAZIFALARI TAQSIMLANISHINING AYRIM JIHATLARI

Abduhakimov Murodullo Togʻayevich

Bosh prokuratura Akademiyasi mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Ushbu maqolada yer toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari ijrosi ustidan nazoratni amalga oshirish vakolati berilgan prokuratura organlari doirasi, ular oʻrtasida vazifalarning oʻzaro taqsimlanishining ayrim masalalari, xorijiy mamlakatlarda yer munosabatlarining tartibga solinishi, chet el prokuratura organlarining yer sohasidagi vazifa va vakolatlari bilan bogʻliq masalalar yoritilgan hamda qonunchilikni takomillashtirish boʻyicha takliflar berilgan….
SHAXSGA QARSHI ZO‘RLIK ISHLATIB SODIR ETILADIGAN JINOYATLARNING OBYEKTIV BELGILARI VA O‘ZIGA XOS JIHATLARI

Niyozova Salomat Saparovna

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat huquqi, kriminologiya va korrupsiyaga qarshi kurashish kafedrasi professori

Annotatsiya
Mazkur maqolada muallif shaxsga qarshi zo‘rlik ishlatib sodir etiladigan jinoyatlarning obyektiv belgilari va uning o‘ziga xos jihatlariga doir masalalarga to‘xtalib o‘tgan. Shuningdek, jinoyat kodeksida belgilangan shaxsga qarshi zo‘rlik ishlatib sodir etiladigan jinoyatlarning obyekti shaxs manfaatlarini himoya qilish bilan bog‘liq huquqiy-ijtimoiy munosabatlar sifatida tan olinishi haqida fikrlar keltirilgan.
SHAXSNING OZODLIGIGA QARSHI JINOYATLAR UCHUN JAVOBGARLIK BELGILANGAN JINOYAT QONUNI NORMALARINING RIVOJLANISHI

Qurbonov Davlat Ravshanovich

Sh. Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti Yuridik fakulteti Maxsus huquqiy fanlar kafedrasi mudiri, yuridik fanlar nomzodi, dotsent

Annotatsiya
Ushbu maqolada shaxsning ozodligiga qarshi jinoyatlar uchun javobgarlik belgilangan jinoyat qonuni normalarining rivojlanish bosqichlari tahlil qilingan. Ozodlik insonlarning o‘z taqdiri, maqsad va intilishlarini o‘zi belgilashi, ularni subyektiv xohish-irodasiga ko‘ra mustaqil amalga oshira olishini nazarda tutadi. Shuning uchun ham tarixiy rivojlanishning barcha davrlarida insonlar ozodlikka intilib, ozodlik va erkinlik uchun kurashib kelganlar. …
TIBBIYOT XODIMLARI TOMONIDAN O‘Z VAZIFALARINI BAJARMASLIK JINOYATINING KELIB CHIQISH SABABLARI VA UNGA IMKON BERGAN SHART-SHAROITLAR

Haydarov Shuhratjon Djumayevich

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat huquqi, kriminologiya va korrupsiyaga qarshi kurashish kafedrasi dotsenti, yuridik fanlar bo‘yicha falsafa fanlari doktori (PhD)

Annotatsiya
Mazkur maqolada tibbiyot xodimlari tomonidan o‘z vazifalarini lozim darajada bajarmaslik jinoyatining kelib chiqish sabablari va unga imkon bergan shart-sharoitlarga oid masalalar bayon etilgan. Shuningdek, tibbiyot xodimlari tomonidan o‘z vazifalarini lozim darajada bajarmaslik jinoyatining bugungi kunda respublikamizda yildan yilga o‘sib borayotganligi, bu esa ushbu jinoyatlarga qarshi kurash tizimini yanada takomillashtirish zarurati mavjudligi asoslangan. Bundan tashqari, tibbiyot xodimlari tomonidan o‘z vazifalarini lozim darajada bajarmaslik jinoyatining sabablari shartli ravishda umumiy va maxsusga ajratib o‘rganilgan hamda olimlarning fikrlari tahlil qilingan…
JINOYAT TARKIBI OBYEKTIV TOMONINING QONUNCHILIKDAGI TUZILISHI (KONSTRUKSIYASI): TAHLIL VA TAKLIF

Xudoyqulov Feruzbek Xurramovich

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat huquqi, kriminologiya va korrupsiyaga qarshi kurashish kafedrasi dotsenti, yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Mazkur maqolada tadqiq etishning mantiqiylik, induksiya, deduksiya, tizimlilik, mantiqiy-yuridik, qiyosiy-huquqiy metodlaridan keng foydalanilgan. Jumladan, birinchi navbatda, jinoyat tarkibi obyektiv tomoni belgilarining umumiy tavsifi va ularning jinoyat qonunchiligidagi tuzilishi ochib berilgan bo‘lib, ular to‘g‘risidagi olimlarning ilmiy qarashlari, tadqiqotlari, ular o‘rtasidagi o‘zaro o‘xshash va farqli jihatlar haqida atroflicha bayon qilingan.
OXIRGI ZARURATNING NAZARIY VA AMALIY JIHATLARI

Otegenova Luiza Joldasbayevna

O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi huzuridagi Sudyalar oliy maktabi mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Mazkur maqolada oxirgi zaruratning nazariy va amaliy jihatlari va uning o‘ziga xos belgilari tahlil etilgan. Bundan tashqari, maqolada oxirgi zarurat hollarida, agar boshqa vositalar orqali xavfning oldini olish mumkin bo‘lsa yoki keltirilgan zarar oldi olingan zarardan oshib ketsa, qonun bilan qo‘riqlanadigan huquq va manfaatlarga bunday zarar yetkazish oxirgi zarurat chegarasidan chetga chiqish deb topilishi va uning o‘ziga xos belgilari borasida ham so‘z yuritiladi. Shuningdek, muallif maqolada oxirgi zarurat holatida sodir qilingan…
JINOYAT PROTSESSI ISHTIROKCHILАRI VА ULАRNING KLАSSIFIKАTSIYASI

Tulaganova Gulchehra Zaxitovna

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat-protsessual huquqi kafedrasi professori, yuridik fanlar doktori

Annotatsiya
Ushbu maqolada jinoyat protsessida ishtirokchilar tushunchasi ilmiy jihatdan tahlil qilingan bo‘lib, protsess ishtirokchilari deganda, jinoyat ishi yurituviga alohida protsessual hujjat orqali jalb qilinish masalasi muhokama qilingan. O‘zi yoki vakil manfaatlarini himoya qilish uchun muayyan huquq va majburiyatlarga ega bo‘lgan shaxslar sifatida qatnashuvchi ishtirokchi ekanligi tavsiflab berilgan. …
JINOYAT ISHINI QOʻZGʻATISHNI RAD ETISH: NAZARIY VA AMALIY MUAMMOLAR

Xudaybergenov Baxram Kuanishbayevich

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat-protsessual huquqi kafedrasi dotsenti v. b.,

Annotatsiya
Mazkur maqolada jinoyat-protsessual huquqining jinoyat ishini qoʻzgʻatishni rad etish institutiga oid dolzarb muammolari tahlil qilingan. Ushbu institut jinoyat-protsessual huquq tizimida muhim ahamiyatga ega, chunki tayyorlanayotgan yoki sodir etilgan jinoyat haqidagi kelib tushgan ariza yoki xabarning taqdiri unga bogʻliqdir. ..
ISH YURITISHNI ISTISNO QILUVCHI HOLАTLАRNING HUQUQIY TАRTIBGА SOLINISH MUАMMOLАRI

Аtaniyazov Jasurbek Kurbanbayevich

O‘zbekiston Respublikasi Jamoat xavfsizligi universiteti Oliy taʼlimdan keyingi taʼlim fakulteti doktoranti, kapitan

Annotatsiya
Ushbu maqolada ish yuritishni istisno qiluvchi holatlarning huquqiy tartibga solinishi muammolari amaliy jihatdan tadqiq etilgan. Shuningdek, maqolada tergovga qadar tekshiruv natijasi yuzasidan amaliyotda qabul qilinayotgan jinoyat ishini qo‘zg‘atishni rad etish qarorlarining O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksi 84-moddasining “Аyblilik to‘g‘risidagi masalani hal qilmay turib, jinoyat ishini tugatish uchun asoslar” deb nomlanganligi va uning asoslariga qanchalik mosligi hamda vujudga kelayotgan kollizion holatlar o‘rganilgan….
UYUSHGAN JINOYATCHILIKNI TERGOV QILISHNING DASTLABKI BOSQICHIDA TIPIK TERGOV VAZIYATLARI XORIJIY DAVLATLAR MISOLIDA

Shonazarov Abduvali Shonazarovich

Qashqadaryo viloyati yuridik texnikumi o‘qituvchisi

Annotatsiya
shbu maqolada uyushgan jinoyatchilikka qarshi tergov harakatlaridagi vaziyatlar rivojlangan davlatlar misolida o‘rganilgan. Uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurashish chora-tadbirlari doimiy ravishda takomillashtirilishi va shu chora-tadbirlar uyushgan jinoyatchilik rivojlanishining oldini olish xususiyatga ega boʻlishi kerak. …